Ong Mật - Quá Trình Tạo Ra Mật Ong Tự Nhiên

Mật ong là một trong những thần dược quý giá nhất mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Đằng sau vị ngon ngọt, thơm ngậy là cả một quá trình lao động cần mẫn của loài ong mật. Hãy cùng Viefarm bước chân vào thế giới kỳ diệu của những công nhân chăm chỉ bé nhỏ, khám phá quy trình tỉ mỉ để sản xuất ra thứ "vàng ngọt" từ rừng hoa đồng nội, chúng ta sẽ càng trân trọng hơn món quà vô giá này.

Giới thiệu về ong mật

Ong mật là loài côn trùng thuộc bộ Cánh màng, được biết đến như những "công nhân" chăm chỉ sản xuất ra thứ ngon ngọt tự nhiên - mật ong. Trên thế giới có khoảng 20.000 loài ong khác nhau, trong đó có 9 loài ong tạo mật. Tại Việt Nam, có 6 loài ong mật xuất hiện bao gồm Ong khoái (Apis dorsata), Ong đá (Apis laboriosa), Ong ruồi đen (Apis andreniformis), Ong ruồi đỏ (Apis florea), Ong nội (Apis cerana) và Ong ngoại hay Ong Ý (Apis mellifera).

Ong mật đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình thụ phấn cho hoa, trái cây và rau cải. Chúng giúp các loài thực vật phát triển và cho quả, hạt. Ước tính khoảng một phần ba lượng thực phẩm con người tiêu thụ hàng ngày là sản phẩm từ cây trồng được thụ phấn bởi các loài ong này.

Giới thiệu về ong mật

Cấu trúc của một đàn ong mật

Ong mật sống theo đàn, mỗi đàn gồm ba thành phần chính: Ong chúa, Ong đực và Ong thợ.

• Ong chúa: Là cá thể duy nhất có khả năng sinh sản trong đàn, có nhiệm vụ đẻ trứng để tạo ra thế hệ ong mới. Ong chúa còn điều tiết hoạt động của toàn đàn thông qua việc sản xuất các hóa chất để hướng dẫn hành vi của các thành viên khác. Ong chúa có kích thước lớn hơn so với ong đực và ong thợ, với chiều dài trung bình từ 20-25mm.
• Ong đực: Vai trò duy nhất của ong đực là giao phối với ong chúa để tạo ra trứng thụ tinh. Ong đực thường sống từ 50-60 ngày và sẽ bị đuổi ra khỏi tổ sau khi giao phối hoặc khi nguồn thức ăn khan hiếm. Ong đực có kích thước nhỏ hơn ong chúa, dài 15-17mm và không có nọc độc.
• Ong thợ: Đây là nhóm ong chiếm số lượng đông nhất trong đàn. Ong thợ là những con ong cái không thể sinh sản do bộ phận sinh dục phát triển không hoàn chỉnh. Chúng đảm nhận hầu hết các công việc chính như thu nhận mật, phấn hoa, xây dựng và bảo vệ tổ, nuôi dưỡng ấu trùng. Tuổi thọ trung bình của ong thợ chỉ khoảng 5-8 tuần.

Quy trình ong mật tạo ra mật ong

Tạo ra mật ong là một quá trình đòi hỏi sự hợp tác nhịp nhàng giữa các thành viên trong đàn ong mật. Dưới đây là quy trình tạo ra mật ong tự nhiên: 

Tìm nguồn mật hoa

Trước tiên, một số ong thợ đóng vai trò trinh sát, sẽ bay đi tìm kiếm các nguồn hoa phong phú để hút nhụy hoa. Sau khi đã xác định được vị trí nguồn mật, chúng sẽ quay về tổ và thông báo vị trí này cho các ong thợ khác bằng cách giao tiếp qua hành động và tiếng kêu đặc biệt.

Quá trình biến đổi ra mật ong

Nhận được "mệnh lệnh", các ong thợ thu hoạch sẽ lần lượt bay đến khu vực đã được chỉ định để hút nhụy hoa bằng vòi dài và đem về tích trữ trong dạ dày của mình. Trong quá trình này, các enzyme đặc biệt trong dạ dày ong sẽ phân giải các đường phức tạp trong nhụy hoa thành các loại đường đơn giản hơn, khó bị kết tinh.

Khi trở về tổ, các ong thợ sẽ chuyển nhượng mật hoa cho một nhóm ong khác gọi là ong nhai (thường từ 12-17 ngày tuổi). Các ong nhai tiếp tục "nhai" nguồn mật hoa và trộn lẫn với nước bọt trong khoảng 30 phút. Enzyme trong nước bọt của ong giúp biến đổi mật hoa thành một chất lỏng chứa mật ong và nước, nhằm hạn chế khả năng xâm nhập của vi khuẩn.

Phân phối mật vào lỗ sáp

Sau đó, ong sẽ phân phối mật hoa đã được "nhai" vào các lỗ sáp hình lục giác nhỏ xíu trong tổ để nước bớt đi, mật ong trở nên đặc sệt hơn. Tiếp theo, các ong thợ đập đôi cánh của mình liên tục để tạo ra dòng khí thổi bay hơi nước, giúp mật ong đạt đến độ bão hòa với nồng độ nước khoảng 17%. Cuối cùng, khi mật đã đạt độ đặc chuẩn, ong sẽ đóng lại các lỗ chứa mật bằng một lớp sáp mới để giữ an toàn cho "báu vật" của chúng.

Quy trình ong mật tạo ra mật ong

Ong mật làm tổ bao lâu thì có mật?

Thời gian để đàn ong mật xây dựng xong một tổ đầy mật ong phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là sức khỏe và quy mô của đàn ong. Theo các chuyên gia, với một đàn ong khỏe mạnh và đông đúc, chỉ cần khoảng 3 ngày là có thể tạo ra đủ mật ong trong tổ.

Tuy nhiên, đối với các đàn ong nhỏ và ít năng lực hơn, thời gian này có thể kéo dài hơn, thậm chí lên tới 7 tuần hoặc 2 tháng. Điều này là do số lượng ong thợ thu hoạch ít nên việc thực hiện các công đoạn trên sẽ chậm hơn.

Ngoài ra, yếu tố thời tiết cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tốc độ sản xuất mật ong. Trong điều kiện thời tiết thuận lợi, nguồn hoa phong phú, ong có thể thu hoạch nhanh chóng. Ngược lại, khi thời tiết khắc nghiệt, nguồn thức ăn khan hiếm, quá trình sản xuất mật ong sẽ bị chậm lại đáng kể.

Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Bee Culture, đàn ong mật có thể tạo ra khoảng 60-100 pound (27-45kg) mật ong mỗi năm nếu được chăm sóc đúng cách. Con số này tương đương với việc ong phải thu thập nhụy hoa từ khoảng 2 triệu bông hoa.

Ong mật làm tổ bao lâu thì có mật?

Các loại mật ong từ ong mật

Mật ong từ ong mật thường có nhiều loại khác nhau tùy theo nguồn gốc hoa mà ong thu nhận. Mỗi loại sẽ mang một màu sắc, mùi vị và đặc tính riêng biệt.

• Mật ong hoa nhài có màu vàng nhạt, đặc trưng bởi mùi hương quyến rũ của loài hoa quý này. Mật ong nhài thường có vị ngọt thanh tao, dịu nhẹ nên rất phù hợp để ăn trực tiếp hoặc trộn vào trà.
• Mật ong hoa bạc hà lại sở hữu sắc vàng chanh tươi mát, kết hợp cùng hương vị đặc trưng của cây bạc hà. Loại mật ong này thường được sử dụng làm gia vị trong các món ăn hoặc nước uống.
• Mật ong nhãn có màu vàng đậm, ánh nâu đỏ rực rỡ nhờ hàm lượng khoáng chất cao. Mật ong nhãn có vị ngọt đậm đà, thường được dùng để rim thịt hoặc làm bánh.
• Mật ong hoa cà phê mang hương vị đặc trưng hấp dẫn của loại hạt này. Màu sắc của nó thường nâu đỏ đậm, rất đẹp mắt. Nhiều người thích dùng mật ong cà phê để pha cùng nước nóng, tạo nên món đồ uống bổ dưỡng.

Ngoài ra, còn rất nhiều loại mật ong độc đáo khác từ hoa dã quỳ, hoa oải hương, hoa dừa, hoa điều... Mỗi loại đều mang những công dụng và tác dụng đặc biệt riêng đối với sức khỏe con người.

Nhờ hiểu rõ quá trình tạo ra mật ong, con người càng trân trọng hơn nguồn thực phẩm vàng từ loại ong mật. Hãy cùng Viefarm bảo vệ những "công nhân" mật ngọt này để cuộc sống con người luôn được thưởng thức những giọt ngon ngọt do chính tạo hóa ban tặng.

Xem thêm>>>

5 Công Dụng Tuyệt Vời Của Mật Ong Nuôi Mà Bạn Không Nên Bỏ Qua
Công Dụng Của Mật Ong Hoa Nhãn Với Sức Khỏe Con Người