Vải thiều và những lợi ích bất ngờ cho sức khỏe

Vải thiều là loại trái cây đặc trưng của mùa hè, mang đến hương vị ngọt ngào và nhiều lợi ích sức khỏe bất ngờ. Loại quả này không chỉ ngon miệng mà còn giàu dinh dưỡng, chứa nhiều vitamin C, chất chống oxy hóa và khoáng chất. Hãy cùng Viefarm tìm hiểu chi tiết về nguồn gốc, đặc điểm, công dụng và cách thưởng thức loại quả thơm ngon này nhé!

Vải chứa rất nhiều vitamin C

1. Nguồn gốc và giá trị văn hóa của vải thiều tại Việt Nam

Vải thiều có nguồn gốc từ Trung Quốc và được du nhập vào Việt Nam vào cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Câu chuyện về sự xuất hiện của quả vải tại Việt Nam gắn liền với tên tuổi của cụ Hoàng Văn Cơm, một người dân quê ở Thanh Hà, Hải Dương.

Vào thời điểm đó, cụ Hoàng Văn Cơm làm nghề khuân vác tại cảng Hải Phòng. Trong một lần làm việc, cụ đã nhặt được 6 hạt vải do các thương nhân Thiều Châu (Trung Quốc) ăn quả rồi vứt đi. Cụ đã mang những hạt vải này về quê và gieo trồng. Kết quả, 3 cây đã mọc lên nhưng chỉ có 1 cây sống sót.

Cụ Hoàng Văn Cơm đã chăm sóc cây vải duy nhất còn sống này, sau đó tiến hành chiết cành để nhân giống. Đây chính là nguồn gốc của giống vải thiều tại Việt Nam ngày nay. Để ghi nhớ công lao của cụ Hoàng Văn Cơm, con cháu đã xây dựng một miếu thờ bên cạnh cây vải tổ. Hiện nay, cây vải tổ này vẫn còn và thuộc quyền sở hữu của cụ Hoàng Văn Thụ - cháu nội của cụ Hoàng Văn Cơm.

Tên gọi "vải thiều" bắt nguồn từ xuất xứ Thiều Châu của những hạt vải đầu tiên. Trước cây vải tổ có đặt một tấm bia bê tông ghi tên cụ Hoàng Văn Cơm để tưởng nhớ công lao của cụ đã mang giống vải ngon về quê hương, như mang "cơm gạo" cho dân làng.

2. Các giống vải thiều nổi tiếng tại Việt Nam

Hiện nay, có ba loại vải thiều chính được trồng phổ biến tại Việt Nam:

Các giống vải thiều nổi tiếng tại Việt Nam

2.1.Vải thiều Lục Ngạn (Bắc Giang)

Đây là một trong những giống vải ngon nhất, được ưa chuộng cả trong nước và xuất khẩu. Đặc điểm của vải thiều Lục Ngạn khi chín là có vỏ màu đỏ tươi, cùi dày, hạt nhỏ, vị ngọt đậm, không chua và không chát.

2.2.Vải thiều Thanh Hà (Hải Dương)

Đây là giống vải nổi tiếng của vùng đất Thanh Hà. Quả vải Thanh Hà thường có kích thước nhỏ hơn so với các giống vải khác. Đặc điểm của loại vải này là quả tròn, khi chín có vỏ màu đỏ hồng (không đỏ au), vị ngọt thanh, không chua, không chát và có mùi thơm nhẹ.

2.3.Vải thiều Bát Trang (Hải Phòng)

Loại vải này có quả mọng, thơm, ngọt mát và chất lượng rất tốt. Vải thiều Bát Trang đang được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.

3. Lợi ích dinh dưỡng của vải thiều đối với sức khỏe

Sau khi nắm được những thông tin liên quan đến vải thiều, hãy cùng Viefarm tìm hiểu về lợi ích dinh dưỡng của loại quả này nhé.

3.1. Ngăn ngừa ung thư 

Vải thiều chứa nhiều vitamin C và các hợp chất phenolic, có khả năng ngăn chặn sự phá hủy tế bào của chất ô nhiễm, hóa chất độc hại và gốc tự do. Điều này góp phần phòng ngừa các bệnh như ung thư, tim mạch và viêm khớp.

3.2. Tăng cường hệ miễn dịch 

Hàm lượng vitamin C dồi dào trong vải thiều giúp tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể, chống lại các bệnh nhiễm trùng theo mùa và bệnh mãn tính. Nghiên cứu cho thấy ăn loại quả này còn giúp chống lại cảm lạnh và giảm quá trình oxy hóa trong cơ thể.

Hàm lượng vitamin C dồi dào trong vải thiều giúp tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể

3.3. Giảm nguy cơ đột quỵ 

Do có chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao, natri và cholesterol thấp nên vải thiều giúp giảm nguy cơ đột quỵ và các bệnh lý khác như viêm nhiễm, huyết áp cao, xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch.

3.4. Cải thiện trao đổi chất

Ăn vải thường xuyên giúp tăng tốc độ đồng hóa carbohydrate, chất béo và protein. Nó cũng làm tăng cảm giác thèm ăn, đẩy mạnh hoạt động trao đổi chất và duy trì trọng lượng cơ thể.

3.5. Ngăn ngừa táo bón

Bên cạnh đó, loại quả này còn chứa nhiều chất xơ, nước và vitamin, giúp hệ tiêu hóa hoạt động khỏe mạnh hơn. Điều này đặc biệt có lợi cho những người có hệ tiêu hóa kém hoặc thường xuyên bị táo bón.

3.6. Bổ sung nước cho cơ thể 

Trong những ngày nắng nóng, lượng nước dồi dào trong vải có khả năng giải khát hiệu quả. Bạn có thể bổ sung nước và chất điện giải bằng cách ăn trực tiếp hoặc ép thành nước uống.

3.7. Giảm tình trạng chuột rút

Ngoài ra, vải thiều còn giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và giảm tình trạng chuột rút nhờ hàm lượng kali và nước cao.

4. Hướng dẫn cách chọn và bảo quản vải thiều

Để chọn được quả vải tươi ngon, bạn nên lưu ý những điểm sau:

Cách chọn và bảo quản vải thiều

• Quan sát vỏ quả: Vải chín tới sẽ có gai nhẵn, vỏ màu hồng tươi và quả tròn đều.
• Chọn chùm vải còn tươi: Phần cánh dính vào quả và lá vẫn còn xanh tươi.
• Kiểm tra độ chín: Vải tươi ngon khi sờ vào sẽ hơi mềm nhưng vẫn săn chắc và đàn hồi.
• Ngửi mùi: Vải ngon có hương thơm đặc trưng, không có mùi lên men hay mùi chua.
• Kiểm tra phần cùi: Nếu có thể, bóc thử 1-2 quả. Vải ngon sẽ có cuống màu trắng, không bị thâm hay sâu, vỏ hơi khô, phần cùi mọng nước, trong và dễ tách hạt.

5. Giải đáp những thắc mắc liên quan đến vải thiều

Vải thiều chứa bao nhiêu calo? 

6.1. Vải thiều chứa bao nhiêu calo? 

Trong 100g quả vải cung cấp 66 calo cho cơ thể. Bên cạnh đó, 100g vải thiều còn chứa:

• 82% nước
• 0.8g chất đạm
• 16.5g carbohydrate
• 0.4g chất béo
• 15.2g đường
• 1.3g chất xơ

6.3. Mùa vải thiều bắt đầu khi nào?

Mùa vải ở Bắc Giang kéo dài khoảng hơn một tháng, thường bắt đầu từ giữa tháng 5 đến đầu tháng 7. Thời điểm chính để thu hoạch vải là từ giữa tháng 6 đến đầu tháng 7.

Ở Lục Ngạn, mùa vải thiều cũng diễn ra từ cuối tháng 5 đến đầu tháng 7, với thời điểm chín rộ vào giữa tháng 6 đến đầu tháng 7.

6.4. Ăn vải thiều có gây nóng trong người không? 

Theo quan niệm dân gian và y học cổ truyền Trung Quốc, ăn nhiều vải có thể gây "bốc hỏa" trong người. Hiện tượng này được gọi là "chứng bệnh lệ chi" hay "say vải", với các triệu chứng như hồi hộp, choáng váng, nhức đầu, hoặc nặng hơn là co giật nếu ăn quá nhiều một lúc.

Theo y học hiện đại, khi ăn nhiều vải, cơ thể nhận một lượng lớn năng lượng, có thể gây cảm giác "nóng trong người", nhiệt miệng, mụn nhọt, chảy máu mũi. Người có tạng nhiệt hoặc đang mắc bệnh nhiệt không nên ăn nhiều vải.

Tuy nhiên, nếu ăn với lượng vừa phải, vải thiều vẫn là một loại trái cây bổ dưỡng và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Quan trọng là cần biết cách thưởng thức đúng cách và phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người.