Tìm Hiểu Về Cà Phê Arabica

Cà phê Arabica, loại cà phê quý tộc bậc nhất trong giới yêu cà phê, đã đi vào truyền thống và nếp sống của biết bao người trên khắp thế giới. Với hương thơm quyến rũ, vị ngọt thanh tao, mỗi tách cafe Arabica đều mang đến một trải nghiệm khó quên. Hãy cùng Viefarm khám phá nguồn gốc, lịch sử hình thành và những nét đẹp tinh tế nhất của Arabica - vị vua trong làng cà phê thế giới. Một hành trình tìm hiểu đầy thú vị đang chờ đón bạn! 

Nguồn gốc cái tên cà phê Arabica  

Nguồn gốc tên gọi Arabica vẫn còn nhiều tranh luận, nhưng giả thuyết phổ biến nhất cho rằng nó xuất phát từ bán đảo Ả Rập (Arabia Peninsula) - nơi cà phê Arabica được trồng và phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn đầu.

Tương truyền, sau khi được phát hiện tại Ethiopia, cà phê đã du nhập vào bán đảo Ả Rập do vị trí địa lý thuận lợi: gần Ethiopia và là cửa ngõ đi vào châu Âu. Nhận thức được giá trị to lớn của "hạt vàng đen", người Ả Rập đã ra sức giữ bí mật canh tác và chế biến cà phê với phần còn lại của thế giới nhằm độc quyền thị trường. Có thể chính vì vậy mà tên gọi "Arabica" ra đời.

Giống cafe Arabica xuất phát từ Ả Rập

Các giống cà phê Arabica  

Cà phê Arabica - loại cà phê được đánh giá cao nhất về hương vị và giá trị kinh tế - lại là giống cây trồng "khó tính" nhất. Khác với các giống cà phê khác, Arabica đòi hỏi điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu khắt khe: ưa lạnh, phát triển tốt ở độ cao 1000 - 1500m, nhiệt độ 18 - 24°C.

Việt Nam - không phải vùng đất lý tưởng cho giống cà phê này - vẫn tự hào sở hữu 4 loại Arabica nổi tiếng: Bourbon, Typica, Mocha và Catimor.

Giống cà phê Arabica - Typica

Typica - cái tên gắn liền với lịch sử phát triển của cà phê Arabica, đặc biệt là trong giai đoạn đầu. Với những người sành cà phê, Typica chính là tiêu chuẩn để đánh giá chất lượng của mọi loại cà phê. Thú vị hơn, người ta còn thường so sánh hương vị của các loại cà phê khác dựa trên hương vị của Typica.

Sở hữu hàm lượng axit malic dồi dào do đặc tính di truyền, hạt cà phê Typica mang đến vị chua thanh tao như táo, hòa quyện cùng vị ngọt ngào và chút đắng dịu nhẹ. Tất cả tạo nên một bức tranh hương vị hài hòa, độc đáo và quyến rũ chỉ riêng Typica mới có.

Giống cafe Arabica

So với Bourbon, Typica sở hữu quả cà phê dài và đẹp mắt hơn. Tuy nhiên, giống cây này chỉ phát triển tốt ở độ cao từ 1500m trở lên, khả năng chống chịu sâu bệnh kém và đòi hỏi điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng vô cùng lý tưởng. Những yếu tố này khiến năng suất Typica thấp, kỹ thuật chăm sóc và bảo tồn phức tạp, dẫn đến số lượng giảm sút, ngày càng quý hiếm (đặc biệt là giống Typica thuần chủng). Chính vì vậy, giá bán cà phê Typica thường cao hơn so với các loại cà phê khác.

Bourbon

Bourbon chinh phục giới sành cà phê bởi hương vị ngọt ngào quyện vị chua thanh dễ chịu, mở ra đa dạng tầng hương như vani, caramel, táo, lê, gỗ sồi, tuyết tùng, mạch nha... Nhờ sự tinh tế và khác biệt, Bourbon tự tin khẳng định vị thế đứng đầu trong thế giới cà phê.

Bourbon là biến thể tự nhiên của Typica, mang ý nghĩa quan trọng về mặt văn hóa và di truyền trên toàn cầu. Cái tên "Bourbon" bắt nguồn từ hòn đảo thuộc Pháp - nơi những nhà truyền giáo người Pháp mang hạt giống từ Yemen về trồng. Năm 1875, Bourbon chính thức đặt chân đến Việt Nam và được trồng trọt cho đến ngày nay.

Giống cà phê Bourbon

Quả cà phê Bourbon thường có hình tròn với gam màu đỏ, vàng hoặc cam bắt mắt. Lá cây xanh mướt hoặc vàng đồng, cành nhỏ mọc theo hình nón và nghiêng 60° so với thân chính. Bourbon phát triển tốt nhất ở độ cao từ 1000m đến 2000m. Tuy chất lượng cà phê được đánh giá cao, Bourbon lại là giống cây cà phê Arabica dễ mắc sâu bệnh và có sức chống chịu kém.

Giống cà phê Arabica - Mocha

Mocha, cái tên gợi lên vô vàn mỹ từ để mô tả hương vị cà phê tuyệt hảo. Tại Việt Nam, Mocha được trồng chủ yếu ở vùng Cầu Đất (Lâm Đồng) - nơi sở hữu lượng mưa dồi dào, độ cao lý tưởng và đất đỏ bazan trù phú. Nhờ những điều kiện ưu ái này, hạt cà phê Mocha Cầu Đất mang đến vị chua thanh tao của trái cây, hòa quyện cùng vị đắng nhẹ nhàng, vị béo hài hòa, tạo nên một bức tranh hương vị khiến bất kỳ tín đồ cà phê nào cũng phải say mê.

Mocha hay còn gọi là Moka, là giống cà phê đột biến lùn từ Bourbon. Tên gọi của nó bắt nguồn từ cảng Moka tại Yemen - nơi được mệnh danh là cái nôi phát triển cà phê Arabica. Giống như "hai người anh em" Bourbon và Typica, Mocha là loài cây khó trồng, cho năng suất thấp và chỉ sinh trưởng tốt ở độ cao từ 1500m trở lên.

Thân cây Mocha có màu xám nhạt, mảnh mai hơn so với các giống cà phê khác do đặc tính khó chăm sóc. Khi chín, quả Mocha chuyển từ xanh lá nhạt sang đỏ cà chua hoặc đỏ đậm. Hạt cà phê Mocha có hình tròn, nhỏ nhắn, khác biệt so với hình dài, dẹt của các loại hạt cà phê khác.

Catimor

Catimor - "người em út" trong đại gia đình cà phê Arabica - sở hữu sức sống mãnh liệt và tiềm năng vượt trội. Là kết quả lai tạo giữa Timor (lai tạo từ Arabica và Robusta) và Caturra, Catimor mang trong mình những ưu điểm sinh trưởng đáng kinh ngạc, đặc biệt là khả năng chống chịu sâu bệnh phi thường.

Hương vị cà phê Catimor cân bằng hoàn hảo giữa vị chua thanh từ Timor và vị ngọt ngào từ Caturra. Không quá đắng như Robusta thuần chủng, Catimor đủ đậm đà để chinh phục mọi tín đồ cà phê.

Giống cà phê Catimor

Giống cà phê này phát triển tốt nhất ở độ cao từ 700 - 1000m, mang đến năng suất cao và chất lượng cà phê thơm ngon. Do những ưu điểm vượt trội, Catimor được trồng rộng rãi tại Việt Nam, với một số loại phổ biến như:

• Catimor T-8667: Thân cây thấp nhưng cho quả và hạt to.
• Catimor T-5269: Khỏe mạnh, thích nghi tốt với độ cao 600 - 900m và lượng mưa trên 3000mm/năm.
• Catimor T-5175: Năng suất cao nhưng không phù hợp với điều kiện phát triển quá thấp hoặc quá cao.

Các vùng trồng cà phê Arabica ở Việt Nam

Bởi đặc tính khó trồng của cà phê Arabica, nên ở Việt Nam chỉ có khoảng 10% diện tích cà phê là giống Arabica. Những vùng trồng Arabica nổi tiếng ở Việt Nam là Cầu Đất, Đà Lạt nằm trên cao nguyên Langbian hùng vĩ với những dãy núi cao như Yang Bông (1.749m), Hòn Giao (1.948m) hay Langbiang (2.163m). Nơi đây sở hữu khí hậu mát lạnh quanh năm, tạo điều kiện hoàn hảo cho cây Arabica phát triển và cho ra những hạt cà phê thơm ngon hảo hạng.

Tiếp theo là A Lưới (Thừa Thiên Huế) - vùng đất được bao bọc bởi những ngọn núi cao như Động Ngai (1.774m), Cô Pung (1.615m), Re Lao (1.487m) và Tam Voi (1.224m).

Điểm sáng tiềm năng không thể bỏ qua là Chiềng Ban (Sơn La) - nơi được ví như "Kona thứ hai" của Việt Nam. Với đất đai màu mỡ và khí hậu mát mẻ, Chiềng Ban sở hữu tiềm năng to lớn để phát triển thành vùng trồng loại cà phê nổi tiếng thế giới này, sánh ngang với Kona - "vùng đất huyền thoại" của Arabica.

Ở Việt Nam, Arabica được trồng chủ yếu ở miền Trung

Sản lượng cà phê Arabica mỗi năm ở Việt Nam

So với cà phê Robusta, sản lượng cà phê Arabica tại Việt Nam hiện nay còn khiêm tốn, chỉ đạt khoảng 60.000 tấn/năm. Hầu hết sản lượng này tập trung ở Lâm Đồng. Nhận thức được tiềm năng to lớn của Arabica, Nhà nước đã đặt mục tiêu tăng trưởng sản lượng lên 200.000 tấn vào năm 2020, đồng thời chú trọng phát triển vùng trồng ra các khu vực miền Trung và Tây Bắc.

Loại cà phê này tại Việt Nam thường được chế biến ướt sau thu hoạch, mang đến hương vị tinh tế và độc đáo. Nhu cầu tiêu thụ nội địa cho loại cà phê này cũng khá lớn, hứa hẹn tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong tương lai.

Cà phê Arabica là một trong những loại cà phê quý hiếm và được ưa chuộng nhất trên thế giới. Với hương vị đặc trưng, cùng lịch sử lâu đời và quá trình chăm sóc tỉ mỉ, Arabica xứng đáng được gọi là "vua của các loại cà phê". Dù giá thành có cao hơn so với các loại cà phê khác, nhưng người sành cà phê vẫn sẵn lòng chi trả để có được những trải nghiệm thưởng thức tuyệt vời. Hãy chia sẻ cho Viefarm biết những trải nghiệm của bạn về cafe Arabica này bằng cách bình luận bên dưới nhé!

Xem thêm: 5 Đặc Điểm Giúp Bạn Phân Biệt Được Cà Phê Robusta Và Arabica